Uit uw hemel zonder grenzen

komt Gij tastend aan het licht,

met een naam en een gezicht

even weerloos als wij mensen.

Liedboek 527

Wie midden in het leven staat en om zich heen kijkt, ziet dat er veel mensen zijn die het moeilijk hebben of die door een dal heen gaan, aan lichaam of ziel, aan zichzelf, aan de levenspartner, aan ouders of kinderen. Wat geeft nou houvast als je alle houvast kwijt bent? Nou, niks natuurlijk, want je bent alle houvast kwijt. En toch kan er iets van vertrouwen zijn dat je niet helemaal losgelaten bent. Misschien komt dat pas op als de weg naar herstel al is ingezet, terwijl je het zo nodig hebt in het moment dat je als diep en donker ervaart.

In de gemeente van Christus weten we ons geïnspireerd door de Bijbel, de boeken van het Oude en Nieuwe Testament. Daarin lezen we het verhaal van de Israëlieten, dat zij uit een inktzwarte situatie bevrijd worden, uit zwaar slavenwerk zonder toekomst. Op de weg naar vrijheid maken ze nog tal van beproevingen door. Ze komen in de woestijn, een tussengebied. Het oude huis is verlaten, het nieuwe land nog niet bereikt. Hoop en vertrouwen strijden om voorrang met wanhoop en vertwijfeling. Als je maar wist dat het ergens goed voor was. Je weet wat was, maar nog niet wat komt. Je slaat wegen in en soms moet je terug. Dat zien we terug in ons persoonlijke bestaan, maar ook in hoe we christelijke gemeente zijn. We zijn mensen onderweg, we zijn een gemeente onderweg.

In het Bijbelboek Exodus (Exodus 33: 14-23) vinden we een mooie episode. Nadat de Israëlieten een gouden kalf hadden gemaakt als houvast, omdat ze God waren kwijt geraakt, vraagt Mozes of God hem zijn plannen zou willen laten weten. ‘Dan leer ik U kennen en weet ik zeker dat U mij goed gezind bent,’ zegt hij. Vervolgens lezen we dat God zich wel zal openbaren, maar toch ook weer niet. God zal aan Mozes voorbijgaan nadat Hij Mozes in een rotsholte heeft geplaatst. De nabijheid uit zich in een naam: Ik ben, Ik ben genadig en barmhartig. Mozes mag God zien nadat Hij voorbijgegaan is, van achteren; hij krijgt het gezicht van God niet te zien.

Ik lees dat zo dat achteraf de geheimen onthuld worden, dat we pas later bij wijze van spreken God, of de grote daden van God, achteraf zullen zien. In het actuele moment waarin we leven en samenleven moeten we het doen met een woord, een naam, Die er is, genadig en barmhartig. Dáar moeten we het mee doen en daar moeten we het mee dóen. Lied 527 speelt met de tegenstelling van verborgenheid en onthulling, van bron en woestijn, pijn en genezing. Het is een lied dat opgenomen is in de rubriek Epifaniëntijd, het gaat dus over Jezus die onder de mensen is komen wonen. Een lied van eerbied voor de diepste werkelijkheid van het leven. Een werkelijkheid die in zichzelf tegenstrijdig is en die we niet kunnen oplossen. Het gelijk ligt niet hier en ligt niet daar. Pas achteraf zal blijken wat wijsheid was.

Het is een lied over de persoon van Jezus die we nooit in één woord kunnen vatten. Nu, na Pinksteren, kunnen we er in horen hoe God tot uitdrukking komt in ieder mens, in mijn naam en jouw naam, in mijn gezicht en jouw gezicht, weerloos en toch in de verborgenheid, bron en vuur, pijn en genezing. We kunnen onszelf ook niet in één woord vatten en elkaar ook niet. Hemel en aarde komen samen, hoop en vrees. Een nieuw begin van leven.

Ds. Dick Snijders